Wijnoogstnieuws uit Zuid Afrika
Een goede wijn vind zijn oorsprong in gezonde, duurzaam gekweekte wijngaarden in de eerlijkheid van de bodem !
Gekweekt in nette aangelegde rijen tegen berghellingen of in clusters van valleien, bereiken wijnstokken hun levensdoel tijdens de oogst en bepalen ze het levens-onderhoud en de tradities van de gemeenschappen om hen heen.
Proost op 365 jaar wijn in Zuid-Afrika
De Zuid-Afrikaanse wijnindustrie viert op 2 februari 2024 maar liefst 365 jaar druivenwijnoogst.
Een fantastische reden om een glas met je favoriete wijnje te heffen en te proosten op deze belangrijke mijlpaal.
De wortels van de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie zijn terug te voeren op de verkenningen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, die een bevoorradingsstation vestigde in Kaapstad. De Nederlandse chirurg, Jan van Riebeeck, kreeg de taak het station te beheren en wijngaarden te planten om wijnen en druiven te produceren. Dit was bedoeld om scheurbuik onder zeelieden af te weren tijdens hun lange reizen langs de specerijenroute naar India en het Oosten.
De eerste oogst vond plaats op 2 februari 1659 (zoals genoteerd in het logboek van Van Riebeeck) zeven jaar na de landing in 1652. Simon van der Stel, die Van Riebeeck opvolgde als gouverneur van Kaap de Goede Hoop, probeerde de kwaliteit van de wijnbouw te verbeteren in de regio.
In 1685 kocht hij een groot landgoed van 750 hectare net buiten Kaapstad, waarmee hij het Constantia-wijnlandgoed oprichtte.
En de rest, zoals ze zeggen, is geschiedenis...
Geest van optimisme over het Zuid-Afrikaanse wijnoogstseizoen 2024
Na een kleinere oogst in 2023 zijn wijndruivenproducenten ervan overtuigd dat het huidige seizoen veelbelovend is.
Ideale winteromstandigheden en bovengemiddelde regenval in alle teeltgebieden vormen een veelbelovende oogst in 2024. Dit blijkt volgens Etienne Terblanche, hoofd van de adviesdiensten van Vinpro dat er in dit vroege stadium een geest van optimisme kan worden waargenomen.
De koele, natte omstandigheden die tijdens de oogst van 2023 heersten, hielden aan tot in de herfst. Deze omstandigheden brachten de broodnodige verlichting tijdens de kritieke periode waarin de wijnstokken zich herstelden na de oogst. In de context van de klimaatverandering vormen stijgende wintertemperaturen en sporadische warme periodes in de winter vaak uitdagingen voor de wijnstokfysiologie.
In tegenstelling tot deze trend kenden de Zuid-Afrikaanse teeltgebieden echter een uitstekend winterseizoen, gekenmerkt door aanhoudend lage temperaturen en bovengemiddelde regenval. Door de hoge neerslag in juni raakten de bodemprofielen, kleinere boerderijdammen en grotere stroomgebieddammen op peil toen het winterseizoen begon. Lage temperaturen zorgden voor een effectieve accumulatie van koude-eenheden en alle waarnemingen bevestigen dat de wijnstokken vroeg in de winter aan hun koudebehoefte voldeden. Kustgebieden, traditioneel bekend om hun gematigde wintertemperaturen, verzamelden ook voldoende koude eenheden.
De lente brak vroeg aan, waarbij de eerste knopuitbraak twee weken eerder plaatsvond dan in het voorgaande seizoen. Het aantal uitkomende knoppen waren constant hoog en bijzonder gelijkmatig, wat een bewijs is van de uitstekende winteromstandigheden. Gedurende de rest van de lente heersten er koele en natte omstandigheden. Hevige regenbuien en harde wind eind september en de daarmee gepaard gaande overstromingen beschadigden de infrastructuur en maakten wijngaarden aan de rivieroevers onbegaanbaar. De omvang van de schade en de impact op de productie zal pas later in het seizoen duidelijk worden, maar ze zijn er zich terdege van bewust dat sommige regio's veel zwaarder getroffen zijn dan andere.
De eerste oogstraming voor 2024
De eerste schatting voor de wijnoogst van 2024 is volgens VINPRO nog steeds lager dan de gemiddelde oogsten van de afgelopen 10 jaar. Koele en natte omstandigheden kenmerkten de periode na de oogst en zorgden voor goede verlichting tijdens het herstel van de wijnstokken. Voldoende waterbeschikbaarheid droegen positief bij aan de wijngaardreserves om de winter goed te beginnen.
De Kaapse wijnbouwgebieden kenden een uitstekende winter, gekenmerkt door lage temperaturen en een bovengemiddelde regenval die de bodemprofielen en opslagdammen op peil brachten.
Vorstschade in de lente aan de laaggelegen Chenin Blanc en Colombar wijngaarden, vooral in de regio Breedekloof en Worcester, baarde producenten zorgen, maar gezien de vroege aard van de schade konden de wijngaarden zich tot op zekere hoogte herstellen dankzij vruchtbare secundaire knoppen en late snoeiwerkzaamheden. De koele en natte omstandigheden hielden aan met hevige regenbuien en windstoten eind september, waarbij de wijngaarden aan de rivieroevers het zwaarst werden getroffen door overstromingen. De bodemgesteldheid, modder die na de stormen aan de bladeren bleef plakken, de hoge luchtvochtigheid en de beperkte toegang tot wijngaarden vanwege de natte bodemgesteldheid resulteerden in sommige wijngaarden in valse meeldauw.
De vroege zomer werd gekenmerkt door gematigde temperaturen en benedengemiddelde neerslag. Het stimuleerde de actieve groei en bevorderde de bloei en zetting voor de meeste cultivars. Sterke wind in kustgebieden zoals Stellenbosch had een beperkte impact op het aantal late cultivars zoals Cabernet Sauvignon, maar de positieve impact van grondwaterreserves op de bessengrootte wordt verwacht.
De wijndruivenoogst voor 2024 is opgestart
Op 12 januari is de eerste oogst van druiven voor het maken van Méthode Cap Classique wijnen bij Graham Beck in Robertson van start gegaan. Robertson is één van de eerste regio’s in de Westkaap waar het startschot voor de wiijnpluk met veel bravour werd gegeven.
In de Elgin regio was na de natte, koude winter en lente van het voorbije jaar werd de eerste zomermaand warm en zonnig, waardoor de druiven energiek rijpen. Het suikerniveau stijgt en nu het fruit op weg is naar het door de keldermeester gewenste niveau van fenolische rijpheid, zal de oogst in de Elgin area rond midden februari van start gaan. Dit is eerder dan normaal, maar ongeveer twee tot drie weken later dan de meeste andere Kaapse wijnregio’s vanwege de status van Elgin als de coolste van alle Kaapse wijnregio’s. Pinot Noir zal er als eerste geoogst worden, gevolgd door Chardonnay en Sauvignon Blanc.
In dit stadium verkeren de druiven in uitstekende gezondheid, het resultaat van precisie in hun respectievelijke beheerparktijken van de wijngaarden, waarbij ze enkele lastige omstandigheden ondervonden toen er in december - net toen de druiven op weg waren naar de late stadia van rijping - wat regen viel.
De heersende zuidelijke wind hielp alsnog de wijngaarden drogen, en omdat de keldermeester en zijn team de wijngaarden nauwlettend in de gaten hielden, zijn er indicaties dat het fruit gezond is met een evenwichtige zuurgraad, suikergehalte en pH-niveaus.
De bodembedekkers zijn intussen veranderd in die heerlijke, verkwikkende mulchlagen die voedingsstoffen toevoegen en de bodem afkoelen. En de kelderteams zijn bezig met het finetunen van de apparatuur en het klaarmaken om de oogst binnen te halen.
Elk seizoen drukt zijn stempel op de wijnen van dat jaar, waarbij de verwachting voelbaar is en ze er zeker van zijn dat de resulterende wijnen weer een mooi jaar zullen weerspiegelen.
Lagere opbrengsten maar smaakconcentratie
Begin augustus begon de bloei van de knoppen en de wijnstokken schoten uit de blokken, waardoor ze enigszins tot stilstand kwamen in de laatste week van de abnormale regenval in september. Velen dachten dat de sluimerende, slapende wijnstokken maar langzaam zouden ontwaken en hun scheuten, bladeren en bessen aan de groei zouden krijgen.
De lente was mild met een sterke groei van de wijngaarden, de ontwikkeling van dichte luifels en een snelle veraison. Toen kwamen de droge, winderige, hete omstandigheden in december. Sinds december is er geen noemenswaardige regen meer gevallen. Voeg daarbij de temperaturen die voortdurend boven de 30°C stijgen en een meedogenloos uitdrogende zuidoosten wind. Halverwege januari waren ze in de wijnkelders van Stellenbosch al bezig met het lossen van Pinot Noir en Chardonnay voor het maken van de Cap Classique-wijnen.
De hoge temperaturen en de wind blijven de wijngaardbodems uitdrogen terwijl de oogst van Chenin Blanc, Chardonnay en Sauvignon Blanc doorgaat. De luifels zijn weelderig en groen, en hun kracht draagt bij aan gezonde rijpe druiven, aangezien de luifels zorgen voor de energetische fotosynthese die nodig is om de druiven in de kelder te krijgen op een kwaliteitsniveau dat hun raskarakter en de oorsprong van hun terroir tot uitdrukking brengt. De verhouding tussen suiker en zuur en de pH-waarde zijn perfect bij Chenin Blanc-, Sauvignon Blanc- en Chardonnay-druiven. De wijnen die momenteel aan het gisten zijn, vertonen levendigheid en dit leidt tot groot optimisme voor de rest van de oogst.
Omdat ze later rijpen, zijn de rode variëteiten, waaronder Cabernet Sauvignon, Shiraz en Grenache, nog steeds aan de wijnstokken, maar monsters vóór de oogst laten sappigheid en zuiverheid van het fruit zien.
Een belangrijk kenmerk van de oogst van dit jaar, en waar de hele Kaap mee te maken heeft, is een aanzienlijke daling van de opbrengsten. Er hangen veel trossen aan de wijnstokken, maar ze zijn licht van gewicht. Bessen zijn klein, trossen compact, maar wat ze aan substantie en volume verliezen, winnen ze aan geconcentreerde smaak. De wijnindustrie is eens temeer volledig afhankelijk van de grillen van de natuur, wat de zaken onverwacht, uitdagend en opwindend maakt.
De oogst is in volle gang !
De aanblik van wijngaarden die tot leven zijn komen met hun levendige tinten van rijpende druiven kondigt de komst van de oogst in. De wijngaarden bruisen van activiteit terwijl teams van geschoolde arbeiders de druiven nauwgezet plukken op hun optimale rijpheid. Elke variëteit wordt zorgvuldig beoordeeld, zodat alleen het beste fruit zijn weg naar de wijnmakerij vindt. In de wijngebieden draait nu alles om de oogst van de nieuwe vintage en ondanks de vroege ochtenden in de wijngaarden en de late nachten in de kelder, straalt dit bijzondere seizoen een aanstekelijke vreugde en energie uit. De oogst is in volle gang en verschillende witte druivensoorten zijn ondertussen al aan het gisten en vullen de verschillende kelders met hun hemelse aroma's. 
Een optimale rijpheidsmonitoring omvat meerdere bezoeken aan de wijngaard en uiteraard het proeven van de druiven. Ze doen laboratoriumanalyses om te bevestigen dat wat de smaakpapillen hebben opgepikt correct is, en dan is het tijd om de druiven naar de kelder te brengen.
Het oogsten van de druiven in de vroege ochtend wordt gevolgd door een zachte persing om het sap te extraheren dat zal worden gebruikt voor de wijnproductie. Het sap wordt licht geklaard en vervolgens overgebracht naar roestvrijstalen tanks en/of eikenhouten vaten waar de gisting plaatsvindt. Zodra de gisting is voltooid, ondergaat de wijn een korte rustperiode op de droesem voor extra complexiteit, waarna de jonge witte wijnen worden gemengd en gebotteld.
Tussen het drukke plukken en persen van druiven door, zijn de wijnmakers ook bezig met het bottelen en samenstellen van nieuwe rode blends van de 2023 vintage die binnenkort beschikbaar zullen zijn.
